Góc nhỏ Sài Gòn (7)

 Nghèo đói, thất học, bạo lực gia đình, tội phạm, sự vô cảm của xã hội, ...? dẫn con người đến bước đường cùn và trở thành người bạo hành trong gia đình và đối tượng nguy hiểm với xã hội.  "Việc thờ tự tổ tiên ở xứ ta không chỉ là chuẩn mực luân lý mà còn nhằm chỉ rõ "ta là một nhân vị có cội nguồn, chứ không phải là một tay ma cà bông... không có gia phả!". Phụng thờ tổ tiên là một nghĩa vụ của đạo hiếu được chế định trong cổ luật hẳn hoi nên không gian thờ tự năm đời (ngũ đại mai thần chủ) ở mỗi gia đình là một thiết chế cụ thể. Đó là quy phạm của thế gian, còn ở khía cạnh tín ngưỡng, tập hợp vong hồn tổ tiên là một bộ gia thần có công năng chứng giám và phù hộ cho con cháu trong mọi việc làm ăn sinh sống. Chính vì vậy, nơi thờ tự tổ tiên là không gian thiêng liêng nhất trong nhà, ở đó diễn ra sự thông linh của con cháu ở trần thế với cõi trên của những người khuất mày khuất mặt. Tín ngưỡng này bắt nguồn từ quan niệm "vạn vật hữu linh" (animism), đó là niềm tin về sự bất tử của linh hồn: thác là thể phách, còn là tinh anh. Thể phách hiểu là vía, tinh anh là hồn. Nhưng còn có niềm tin khác vào sự "kính thành" như Kinh Thư viết đại ý: Trời không thân với ai, chỉ thân với người hay kính(...). Quỷ thần thường không chứng giám cho ai, chỉ chứng giám cho kẻ có lòng thành. Hiểu nôm na là "có thờ có thiêng, có kiêng có lành".  "Chúng ta giờ đây đang nhận thức rằng sản phẩm vô hình của đại học, tri thức, có lẽ là nhân tố duy nhất, mạnh mẽ nhất trong nền văn hóa của chúng ta, tác động sự vươn lên và suy tàn của các nghề nghiệp, và ngay cả của các giai tầng xã hội, các khu vực và các quốc gia" như Clark Kerr đã khẳng định.  con người còn có thêm "ngôi nhà tâm linh", dù theo tôn giáo nào, đây là chỗ dựa tinh thần rất tốt. Khi thất vọng hay chán nản, khi buồn bực hay gặp sự cố gì, "ngôi nhà tâm linh" luôn chở che ta. Dù không theo tôn giáo nào nhưng lúc gặp điều không như ý chỉ cần kêu "Oh, My God Bless !", ta sẽ cảm thấy nhẹ nhàng hơn.